در طول زمان انسانهائی با نگرشها واندیشه های متفاوت پابه عرصه زندگی می نهند و در مدت عمر پربارخویش ردپائی از دستاوردهای خودبجا میگذارند و ازصحنه نمایش دنیا کوچ میکنند.

سیدمحمدسید هم یکی از این بازیگران صحنه زندگی بود که توانست با هنر ذاتی خود دراین میدان نقش آفرینی نماید.
اگر بخواهیم زندگی هنری سیدرا بررسی کنیم باید آن را به دوبخش تقسیم نمائیم.یکی در عرصه اشعار طنز و اجتماعی ودیگری در بخش مذهبی که دراین مجال مبخواهیم هرچند کوتاه فعالیت ایشان را در عرصه مذهبی مورد بررسی قرار دهیم.
سید اولین شعری که سرودند مرثیه ای بوده در رثای امام هشتم امام رضا ع که خود نشان دهنده علاقه و نگرش ایشان به شعاعر مذهبی و حضور در مجالس مذهبی و روضه در همان اوان نوجوانی و جوانی بوده.همانطور که خود تعریف میکنند همراه با برادر خود در مجالس روضه میرفتند و کنار هم نوحه اجرا میکردند.سیددر مدح و منقبت اهل بیت خصوصاآقا اباعبدالله الحسین ع اشعار و نوحه های زیادی سروده اند که هنوز درمحافل و مجالس توسط مداحان اجرا میشود.از نمونه بارز آنها میتوان نوحه هائی که به گویش بهبهانی سرودند که شاید بتوان ادعا کرد که نوحه های گویشی ایشان باعث شد دیگر شاعران این عرصه تشویق به سرودن اشعار گویشی شوند.گرچه در اول مورد اعتراض برخی از شاعران و مداحان قرار گرفت اماچون با استقبال مردم مواجه شد خود به سرودن و اجرای نوحه هائی به گویش بهبهانی نمودند.درضمن کتاب چهارده چراغ سید یکی از سه کتاب منتشر شده شامل اشعار مذهبی ایشان میباشد.
سید از قبل از انقلاب دهه ی اول محرم درمسجد جامع بهبهان برای هیئت زنجیر زنی این مسجد نوحه سرائی میکردند و بعداز آن بخاطر رفاقت و دوستی که با استاد حاج حمدالله نادی داشته اند به هئیت سیدالشهدا محل خروار میروند و به همراه حاج سیدحبیب الله نیشابوری نژاد که در ادامه همکاری مستمر این دو دوست و یار قدیمی را بررسی میکنیم در محل خروار سالها در دهه ی اول محرم برای هیئت زنجیر زنی نوحه سرائی میکنندکه چند تا از نوحه هائی که خوانده اند بصورت صوتی موجود است و مرتب در فضای مجازی پخش میشود.
از آنجا که استاد نادی در کنار هئیت زنجیر زنی هیئت تعزیه خوانی را سرپرستی میکردند همین امر باعث میشود که سید به حضور در محفل هیئت تعزیه خوانی ترغیب شودو خود کم کم پایه ای شود برای اجراهای آن هیئت قدیمی و خوشنام.
اولین جرقه ای که به ذهن سید میخورد کمبود یک مجری در اجرای تعزیه بوده که با مشورت با استاد نادی و استقبال ایشان سید اولین اجرای مجری گری را در تعزیه شهادت امام حسین ع در محل عقلائیها را آغاز میکند که بسیار مورد توجه مخاطبین و تماشاگران قرار میگرد.همه بر این موضوع اصرار داشتند که این کار باعث میشود مخاطب بهتر داستان تعزیه را درک کند و قضیه برایشان بهتر باز شود.ازاین رو سید با آن کلام نافذ و اثر گذار و با آن اطلاعات خوبی که از وقایع عاشورا داشتند به بهترین شکل هر صحنه را بخوبی حلاجی و برای مخاطب بازگو میکردند.
سید کم کم علاقمند به ابداع و نوع آوری در تعزیه میشودکه بعداز وفات استادنادی در کنار استادحاج سید حبیب الله نیشابوری نژاد و با همفکری ومشورت با ایشان ابداعات زیادی در تعزیه به وجود می آورند که بعد از رحلت ایشان هنوز نوع آوری های ایشان درهنر تعزیه استفاده میشود.
اگر بخواهیم تیتروار این کارها که به اجرای تعزیه اضافه نمودند رانام ببریم از استفاده مُجری در تعزیه گرفته تا استفاده از نثر بجای نظم که بصورت دکلمه توسط بازیگران در بین اشعار بصورت دیالوگ رد و بدل میشود.
استفاده از نقش بانو در تعزیه که بصورت دکلمه و دیالوگ اجرای نقش میکنند که اجرای نقش قطام در تعزیه شهادت امام علی علیه السلام اولین تجربه این کار بود که بسیار مورد توجه قرار گرفت.
ایشان همچنین اشعاری که در نسخه های تعزیه مشکل شعری یا موضوعی داشتند را با آن طبع زیبای خود اصلاح کردند که بسیار قابل تامل است.
نمونه بارز این کارها را میتوان تلفیق تعزیه با تأتر اشاره کرد که ایشان تعزیه را به روی سن تأتر بردند و با تلفیق تعزیه و تأتر یعنی دیالگوهای نظم و نثر توانستند شیوه جدیدی را در این هنر ابداع نمایند.که در این خصوص هم ازطرف برخی از اهالی تعزیه مورد اعتراض واقع شدنداما با استقبال خوب مردم مواجه شد.
سید با شناختی که از اجرای تعزیه داشتند با آن نبوغ ذاتی و آن علاقه وافر که به این کار هنری داشتندمرتب مشغول نوع آوری و ابداعاتی بودند تا این هنر قدیمی و اصیل را زیباتر و عامه پسند تر در دید علاقمندان قرار دهد.
اما افسوس که همیشه چقدر زود دیر میشودواین هنرمند مردمی چه زود از میان ما رخت میبندد و به دیدار جانان کوچ میکند.در این مقال به بهانه چهاردهمین سالگرد درگذشت ایشان  هرچند کوتاه و گذرا تلاش کردم تا بتوانم بخشی از فعالیت هنری این شاعر نام آشنای شهرمان را بازگو نمایم شاید این انسان فرهیخته را از این زاویه بهتر بشناسیم.

✍? نادر تقدیسی

مردادماه ۱۴۰۱